«Režym, jaki baicca muzyki — słaby». Aŭtary pieśni Lusterka z polskaha «Jeŭrabačańnia» — pra padlašskuju movu, chejt i «ekstremiscki» status

Sw@da i Niczos. Fota: Instagram niczos_ i swadamusic

«Spadnicu vyšyvali kala 50 čałaviek»

Sw@da pryjšoŭ na razmovu adzin, biez Niczos (Niki Jurčuk), jakaja siabie kiepska adčuvała paśla ciažkoha miesiaca padrychtoŭki da finału adboru. Artyst kaža, što ŭvieś hety čas jany pracavali non-stop i było dobra, kali ŭdavałasia paspać chacia b šeść hadzin. Tamu zaraz muzykanty starajucca bolš spać, a, naprykład, na vychadnych adpačyvali ŭ SPA.

— Niaŭžo padrychtoŭka da finału adboru była takoj ciažkaj?

— Tak. Kab zrabić takoje šou, treba było vielmi šmat rečaŭ źjadnać pamiž saboj. Heta i vizualnaja častka, i muzyčnaja, i chareahrafija, i scenahrafija, i kaściumy. Heta vielmi šmat pracy, šmat artystaŭ va ŭsim hetym udzielničaje. Usio heta patrabavała pastajannaj kaardynacyi.

Naprykład, u Nizcos była takaja spadnica z padlašskimi ŭzorami. Jaje vyšyvali kala 50 čałaviek.

— Nakolki viedaju, stroi byli ad biełaruskaj dyzajnierki?

— Tak, heta zrabiła Ola z «Prajekta Etyka». My supracoŭničali z Olaj i raniej. Jaje vyraby možna pabačyć, naprykład, u klipach Huki Nočy, Uzory Vyšyvat'. Nu i naohuł jana nam dapamahaje, z Olaj pracavać supier. Vielmi dobra, što na jaje trapili, i vielmi radujemsia.

— A astatnija ludzi, jakija z vami pracavali, adkul?

— Heta byli artysty, jakich my viedali jašče pierad adboram. Pravieranaja ludzi. Za chareahrafiju adkazvała Edyta Šachnievič. Jana pracavała z nami, naprykład, u prajekcie Bahato. Jana adkaznaja za vialikuju častku sceničnaj chareahrafii Sw@da x Nizcos.

Za režysiorskuju i vizualnuju častku adkazvaŭ Karal Moch. Jon rabiŭ nam, naprykład, klip Trava Murava, dy i astatnija: jon adkazny za vizualnuju častku Sw@da x Nizcos.

Kaniešnie, my paznajomilisia i z novymi artystami, jakija nam dapamahali. I heta byli ludzi i z Polščy, i z Ukrainy, i ź Biełarusi.

«Pisali ŭ pryvatnyja, što naša pieśnia dla ich važnaja»

— Što vy adčuli, kali abjavili druhoje miesca?

— Byli vielmi dobryja pačućci. My skidvali storys, było bačna, što nastroj u kamandy vielmi dobry. My vielmi zadavolenyja tym, što tam adbyvałasia.

Miesiac tamu my byli nieviadomym hurtom. Ale tak stałasia, što my atrymali ŭsiaho na 11 tys. hałasoŭ mienš za pieramožcu Justynu Stečkoŭsku. Tamu vielmi dziakujem usim ludziam, chto za nas prahałasavaŭ, — vy vielmi dapamahli.

Kaniešnie, kali my padavalisia na konkurs, to nie čakali takoha dobraha vyniku. My prosta chacieli vykarystać hetuju płatformu, kab papularyzavać našu muzyku.

— Čamu trek Lusterka staŭ u Polščy takim papularnym, virusnym?

— Majem nadzieju, tamu što heta prosta dobraja pieśnia. Ale dakładna ŭ tym trochi dapamahło i toje, što śpiavajem na nietypovaj dla Polščy movie — pa-padlašsku. I heta było cikava i trochi navat sprečna.

Ale kab heta była tolki mova, to hetaj papularnaści chapiła b na adzin dzień. Tamu spadziajomsia, što naša pieśnia fajnaja i ludzi prosta chočuć jaje słuchać. Bo jana była virusnaj nie tolki ŭ Polščy, ale i ŭ Biełarusi, Ukrainie. Vielmi nas heta raduje ŭvieś hety čas.

— Što vy adčuli, kali Lusterka zavirusiłasia?

— My byli vielmi ździŭlenyja. My raźličvali, što heta pryniasie nam papularnaść, ale nie čakali, što až tak, da takoj stupieni. Tamu heta było vielmi vialikaj niespadziavankaj.

Ciapier majem šmat kancertaŭ, majem tur. U hetym hodzie płanujem vydać mini-dysk. Heta adkryła nam roznyja mahčymaści, roznyja darohi. Pakul my adpačyvajem, ale chutka znoŭ budziem bracca za pracu.

— Ci pisali vam niešta kranalnaja pra Lusterka?

— Pisali, što naša pieśnia emacyjna zrušyła niešta važnaje ŭnutry i što čałaviek słuchaje hetuju pieśniu, kali dumaje pra niejkija istotnyja rečy ŭ svaim žyćci. Pisali ŭ pryvatnyja, što naša pieśnia dla ich važnaja. I heta supier, što jana dla niekaha važnaja. Heta fajna.

— A biełarusy pisali?

— My bačyli šmat kamientaroŭ ad biełarusaŭ i ŭkraincaŭ. Mienš, čym ad palakaŭ, ale dakładna heta była vialikaja kolkaść kamientaroŭ. I naviny taksama bačyli. Heta vielmi fajna. Padtrymlivali nas i ŭkraincy, i biełarusy ŭ Polščy.

— Ja bačyŭ kamientary ad palakaŭ, što pieśnia nie pa-polsku nie moža pradstaŭlać Polšču na Jeŭrabačańni. Što vy pra heta dumajecie?

— Usie pieśni na adbory, za vyklučeńniem našaj i Justyny, byli pa-anhlijsku. Tamu nie razumieju takoj pretenzii. Heta chutčej vynikaje z takoha paznavalnaha dysanansu i ihnaravańnia taho, što na Padlaššy tak jość. Da taho ž praviły konkursu dazvalajuć śpiavać na luboj movie, navat prydumanaj.

Pavialičyć

«Našy tvory pavinny jadnać, a nie padzialać»

— Usio ž taki, što heta za mova? Bo pišuć roznaje.

— Hetaja mova nie źjaŭlajecca kadyfikavanaj, jak mova polskaja ci biełaruskaja. Ale heta taja mova, na jakoj na Padlaššy spradvieku, šmat hadoŭ, razmaŭlajuć ludzi — «po-svojomu», «po-našomu».

I takoj ahulnaj nazvaj dla jaje moža być «padlašskaja mova». Heta ŭschodniesłavianski dyjalekt, havorka. Jak i biełaruskaja ci ŭkrainskaja, padlašskaja ŭziałasia z «ruskaj movy» Vialikaha Kniastva Litoŭskaha. Toj samy korań.

— Ja čytaŭ mierkavańni, što heta biełaruskaja mova, a ŭkraincy kažuć — što ŭkrainskaja.

— Kožny moža kazać što zachoča. Chtości z Marsa moža navat skazać, što heta marsijanskaja mova. Dla mianie heta sapraŭdy nie maje niejkaha vialikaha značeńnia. My nazyvajem hetuju movu padlašskaj. Ale my vielmi radyja, što jaje razumiejuć i biełarusy, i ŭkraincy.

Kali pajedzieš na poŭdzień Padlašša, to tam ludzi razmaŭlajuć bližej da ŭkrainskaj movy, a na poŭnačy, u vakolicach Sakołki, chutčej bližej da biełaruskaj. Našy tvory pavinny jadnać, a nie padzialać. Heta druhasnaja sprava — takaja heta mova ci takaja. Bolš važnyja rečy — heta śpieŭ i taniec.

Nika časta padkreślivaje, što heta mova «po-svojomu», «po-našomu». Heta nie musić być kadyfikavana. Heta niešta, što ciače, što nie atrymajecca akreślić. I mnie vielmi padabajecca hetkaja mastackaja ciakučaść.

— Ci dziakavali vam papularyzatary padlašskaj movy, naprykład, Jan Maksimiuk? 

— Šmat razoŭ. Šmat razoŭ dziakavaŭ u sacyjalnych sietkach. Bo jon 20 hadoŭ chacieŭ, kab pra hetuju movu daznalisia.

Jan Maksimiuk źjaŭlajecca chiba hałoŭnym papularyzataram padlašskaj movy. Jon naležyć da taho pakaleńnia, jakoje ŭ dziacinstvie razmaŭlała vyklučna pa-padlašsku. Nie pa-polsku, nie pa-biełarusku, nie pa-ŭkrainsku — tolki pa-padlašsku. I jon kazaŭ, što tolki ŭ siem hadoŭ daviedaŭsia, što ŭ Polščy razmaŭlajuć pa-polsku.

— Ci paŭpłyvała niejak papularnaść Lusterka na nośbitaŭ padlašskaj movy?

— Paśla Lusterka Maksimiuk nam pisaŭ, što nie viedaŭ, što stolki ludziej moža pisać «po-svojomu», bo ŭsie pačali da jaho pisać na hetaj movie. I da nas taksama. Da nas zvoniać znajomyja ludzi pa spravach, i hod tamu jany havaryli pa-polsku. A zaraz, kali zvoniać da Niki, to adrazu razmaŭlajuć ź joj «po-našomu».

Ja viedaju šmat znajomych ź Biełarusi. I jany kazali, što kali pryjazdžali ŭ Minsk, to nie razmaŭlali tam pa-biełarusku, bo ŭ Minsku ŭsie havorać pa-rusku. I što heta było navat trochi soramna — havaryć pa-biełarusku, havaryć na trasiancy.

U nas było trochi padobna. Šmat ludziej, navat maładych, doma z rodnymi razmaŭlali «po-svojomu», ale kali jechali ŭ horad, to tam zaŭsiody havaryli pa-polsku. I ŭ Facebook taksama pisali adzin adnamu pa-polsku.

— Ci vierycie, što ciapier padlašskaja mova atrymaje niejkaje raźvićcio, što na joj buduć bolš razmaŭlać?

— Maju nadzieju. Movy vielmi važnyja, tamu što apisvajuć našuju rečaisnaść, suśviet, usie našyja dumki farmirujucca z dapamohaj movy. I kali my viedajem bolš čym adnu movu, to možam hetuju rečaisnaść apisać roznymi sposabami. Heta dobra, kali viedaješ bolš čym adnu movu.

Da taho ž padlašskaja mova vielmi miłahučnaja, jana najbolš zachavanaja ŭ pieśniach.

«Ja mahu skazać, što Tusk durny, i mnie nichto ničoha nie zrobić»

— Instagram Sw@da pryznali ŭ Biełarusi «ekstremisckimi materyjałami». Jak vy heta ŭspryniali, kali daviedalisia?

— Z hetaha statusu, kaniešnie, možna paśmiajacca, ale my b nie chacieli nijakich kłopataŭ dla biełarusaŭ, jakija za nami sočać. My ličym, što mieć prablemy, bo nas słuchaješ, — heta vielmi niezdarovaja reč. Toje, što niechta za toje, što pasłuchaje našy pieśni, atrymaje aryšt ci štraf, vielmi nam nie padabajecca.

Ale my dumajem, što režym, jaki baicca muzyki, — słaby. Tamu liču, kaliści my zajhrajem u Minsku.

Ja vielmi nie lublu aŭtarytarnyja režymy, dzie b jany ni byli. Mnie padajecca, što heta vielmi važna, što ja mahu skazać u hetym intervju, što Tusk durny, i mnie nichto ničoha nie zrobić. Ale ja dumaju, što i papiaredni «PiS» (partyja «Prava i spraviadlivaść». — Zaŭv. Most) taksama byŭ durny, i za heta mierkavańnie mnie taksama nichto ničoha nie zrobić.

Ja taksama nie maju prablem z tym, što niechta pad maimi tvorami piša, što jany drennyja, ci «von na Ukrainu» i hetak dalej. Bo heta lepš, čym kali b ludzi nie mahli hetaha napisać. Lepš, kali čałaviek moža pisać hłupstva, zakranać mianie, bo ŭ Biełarusi ničoha nie možna napisać. I heta vielmi sumna.

— Što b vy pažadali biełarusam?

— Pieradusim chaču padziakavać. Vialiki dziakuj (Sw@da skazaŭ hetuju frazu pa-biełarusku. — Zaŭv. Most). I za padtrymku, jakuju my atrymali. Vielmi jaje adčuvali. Heta było vielmi važna dla nas. My vielmi ŭdziačnyja i zaachvočvajem da pošukaŭ svabody ŭ svajoj hałavie. I praz taniec, praz muzyku jaje taksama možna znajści.

• 7
• 0
• 1
• 1
• 0
• 0
• 0
• 1